Szkolny Program Profilaktyczny 

I  Wstęp

Szkoła  realizuje zadania dydaktyczno-wychowawcze oraz wspierając wszechstronny rozwój dziecka wyposaża młodego człowieka w wiedzę, budzi aktywność intelektualną oraz rozwija postawy i zachowania cenione                 i pożądane w społeczeństwie.
Podstawą do opracowania Szkolnego Programu  Profilaktyki są następujące akty prawne :

1.Ustawa o systemie oświaty/ zapis o wprowadzeniu programów  profilaktycznych/.
2.Ustawa o przeciwdziałaniu narkomani z 24.04.1997r.
3.Rozporządzenie MEN i S z dn. 31 stycznia 2002r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół / Dz.U.Nr 10  poz.  96/.
4.Rozporządzenie MEN i S z dnia 26 lutego 2002r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego         w poszczególnych typach szkół / Dz.U.Nr 51 poz.458/.
5.Rozporządzenie MEN I S z dnia 31 stycznia 2003r. wprowadzające zapis w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej             i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniami.
6.Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19.08.1994r.
7.Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu z dnia 9.11.1995r..
8.Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26.10.1982r.

II Misja i wizja.

Profilaktyka / z j.greckiego pro phylaktikos – zapobieganie/ powinna wspierać wychowanie i nie może być od niego oderwania.
Wychowanie- jest działaniem zmierzającym  w kierunku rozwoju osobowości jednostki / ku czemuś/, a profilaktyka jest działaniem zapobiegającym niepożądanym zjawiskom w rozwoju jednostki/przeciwko czemuś/.
Profilaktyka skupia się na przeciwdziałaniu złu, wychowanie zmierza natomiast do  otwierania dziecka na dobro prawdę ,piękno ,sprawiedliwość-
na to, co wyraźnie przekracza przeciętną i zachęca do poszukiwania wzniosłych ideałów.
Wychowanie to przede wszystkim przekazywanie wartości, budowanie hierarchii wartości i przekazywanie norm moralnych i społecznych.

III. Cele szkolnego programu profilaktyki.

A.Cele ogólne

1.Przeciwdziałanie i redukowanie przemocy w szkole, domu i środowisku
   lokalnym.
2.Dostarczenie informacji o alkoholu i innych substancjach uzależniających           
   oraz o zagrożeniach towarzyszących ich zażywaniu.
3. Wskazywanie możliwości unikania zagrożeń i sposobów radzenia sobie
    z nimi.
4. Pokazanie drogi do satysfakcji osobistych bez picia alkoholu, palenia
    papierosów czy zażywania narkotyków.
5. Wskazywanie  skutków zażywania substancji uzależniających /społecznych
    ekonomicznych, moralnych i zdrowotnych/.

B.Cele szczegółowe.

Edukacja profilaktyczna w szkole będzie:
      -stwarzać bezpieczną ,ciepłą atmosferę,
      -niwelować zachowania agresywne i przemocy wśród uczniów i nauczycieli,
      -integrować uczniów i rodziców w celu wzajemnego budowania zaufania,
      -wzmacniać poczucie własnej wartości dziecka,
      -rozwijać umiejętności radzenia sobie z napięciami pojawiającymi się
        w trudnych sytuacjach,
      -wskazywać na szkodliwości używek oraz ukazywać, jakie niosą ze sobą  
       konsekwencje uzależnienia,
      -propagować zdrowy styl życia,
      -wskazywać różne sposoby spędzania czasu wolnego,
      -informować rodziców, co mogą zrobić, aby zapobiegać uzależnieniom,
      -pomagać rodzicom w kształtowaniu ważnych umiejętności wychowawczych,
      -pomagać nauczycielom w niwelowaniu zachowań agresywnych u dzieci.
IV  Struktura programu
A.Szkolny Program Profilaktyki jest skierowany zarówno do uczniów, nauczycieli jak i rodziców.
Zawiera on system działań ukierunkowanych na zapobieganie różnym problemom zdrowotnym, dysfunkcjom ,redukcji przyczyn zachowań problemowych  oraz wzmacnianiu pozytywnych zachowań takich jak :
-budowanie silnej więzi emocjonalnej dziecka z rodzicami
-zainteresowaniu dziecka nauką szkolną
-poszanowaniu przez dziecko praw, norm, wartości i autorytetów społecznych
-realizacja praktyk religijnych
-przynależności dziecka do pozytywnej grupy rówieśniczej.
Program opiera się na podejmowaniu inicjatyw kształcących postawy            pro społeczne
B.Strategie.
1.Strategie informacyjne: przekazywanie informacji/np. na temat konsekwencji  zachowań ryzykownych/.
2.Strategie edukacyjne : pomoc w rozwoju ważnych umiejętności życiowych
/np. chronienie się przed presją otoczenia, nawiązywania  kontaktów              z ludźmi/.
3.Strategie interwencyjne : pomoc w identyfikacji i rozwiązywaniu problemów, udzielanie wsparcia w sytuacjach kryzysowych.
4.Strategie alternatyw: stwarzanie możliwości realizowania ważnych potrzeb poprzez pozytywną działalność / np. sport ,działalność artystyczną czy społeczną/.
5.Strategie zmniejszania szkód : działania mające chronić społeczeństwo          i samą jednostkę przed skutkami jej ryzykownych zachowań. Kierowanie      do grupy najwyższego ryzyka- do osób z populacji będących  poza zasięgiem służb medycznych i społecznych / głównie narkomanów i prostytutek/.
C.Treści profilaktyczne
Treści programu opracowano w oparciu o wyznaczone cele i zadania :
1/Integracja grup : dzieci , rodziców i nauczycieli
2/Zachowania agresywne w szkole
3/Trening niwelowania agresji
4/Szkoła jako miejsce poznania się i budowania zaufania
5/Agresja i przemoc w otoczeniu dziecka
6/Wartości budowania więzi w szkole i w rodzinie
7/Pozytywne i pożądane wzorce zachowań w naszej szkole
8/Rozumienie uczuć
9/Promocja zdrowego stylu życia
          10/Czas wolny – jak go zagospodarować ?
          11/Uzależnienia – komputer , Internet , telewizja
          12/Metody zapobiegania zachowaniom ryzykownym i uzależnieniom
               wśród dzieci.
           13/Metody radzenia sobie z agresją własną i cudzą.

 


V. Zadania programu.
    Plan oddziaływań  profilaktycznych dla poszczególnych poziomów klas .
    Klasa I
integracja zespołu klasowego,
zapoznanie dzieci z zasadami określającymi właściwe zachowanie                w klasie i szkole,
rozpoznawanie i nazywanie uczuć, wdrażanie do poszanowania uczuć innych,
uświadomienie znaczenia prawidłowego, unikanie substancji trujących,

Klasa II
           -uświadomienie dzieciom ,że są nie powtarzalne, a jednocześnie pod wieloma 
              względami  podobne do rówieśników,
kształtowanie nawyków zachowań adekwatnych do sytuacji,
budowanie poczucia więzi z podstawowymi grupami społecznymi,
wdrażanie do dbałości o zdrowie.
Klasa III
doskonalenie  komunikacji w grupie,
wpajanie przekonania o wartości zdrowia,
wdrażanie do konstruktywnego  rozwiązywania problemów,
uświadomienie uczniom wpływu uczuć na relacje z innymi.
Klasa IV
kształcenie umiejętności panowania nad własnymi emocjami i uczuciami,
rozwijanie umiejętności radzenia sobie z agresją,
ćwiczenie zachowań asertywnych,
dbałość o własne zdrowie.
Klasa V
budowanie poczucia własnej wartości u dzieci,
kształtowanie poczucia przynależności do różnych grup społecznych,
uczenie rozwiązywania problemów i podejmowania decyzji,
wpajanie zasad higieny psychicznej i fizycznej okresu dojrzewania,
kształtowanie własnych reakcji dziecka w sytuacjach kontaktu                       z substancjami szkodliwymi dla organizmu.
Klasa VI
zapoznanie dzieci ze zmianami, jakie w nich zachodzą w związku
z rozwojem psychicznym i fizycznym,
uświadomienie zagrożeń płynących  z uzależnień psychicznych
i fizycznych,
uświadomienie dzieciom możliwości wpływania na własne życie.
Oprócz uczniów  działaniami profilaktycznymi objęci zostaną nauczyciele                  / w ramach  WDN-u / , którzy ustalą wspólnie z rodzicami zasady pomocy uczniom
zagrożonym uzależnieniem.
Nauczyciele sformułują zasady współpracy wszystkich organów szkoły                        w działaniach wychowawczych i profilaktycznych oraz zasady i formy współdziałania z rodzicami w rozwiązywaniu problemów uczniów ,w tym uczniów
zagrożonych uzależnieniem.
VI. Sposoby monitorowania ewaluowania Szkolnego Programu  Profilaktyki.
Aby działania  profilaktyczne były skuteczne i efektywne konieczna jest ewaluacja, która jest sposobem    rozpoznawania i rozwiązywania różnych niejasnych zagadnień.
Ewaluacja przebiegać będzie na trzech poziomach :
ewaluacji procesu
ewaluacji wyniku
ewaluacji wpływu.
Ewaluacja procesu , czyli monitorowanie przebiegu działań polega na stałej obserwacji działań tego co się dzieje, po to, aby w razie potrzeby dokonać niezbędnych korekt.
Monitorowanie powinno dostarczyć odpowiedzi na pytania :
czy program był właściwie wdrożony?
jak realizowano program czy udało się go zrealizować?
kto brał w nim udział?
ilu było uczestników ?
które elementy programu były dobrze przyjęte, a które nie i dlaczego?
Ewaluacja wyniku, zwana także sumatywną, polega na ocenie skuteczności            i jakości działania. Przeprowadzenie ewaluacji wyniku dostarcza informacji czy zrealizowano zakładane w programie cele długo i krótko falowe, co dalej                   z programem czy należy go kontynuować czy być może zmodyfikować lub zaniechać pewnych działań.
Ewaluacji  wpływu polega na ocenie czy program przyniósł efekty ogólniejsze, dotyczące nie tylko uczestników ale np. zmianę zachowań rodziców.
VII . Zasoby szkoły do prowadzenia działań profilaktycznych.
Baza materialna szkoły :
pracownia komputerowa
świetlica wyposażona w telewizor i wideo
wideo teka zawierająca następujące filmy:
1 cykl / 4 części/
Co to znaczy radzić sobie.
O procesie radzenia sobie.
Umiejętności wspierające radzenie sobie.
O radzeniu sobie z lękiem i niepokojem.
2 cykl / 3 części/
Krzywda i wybaczenie.
3 cykl / 3 części /
Jak sobie radzić z problemami w bliskich związkach.
Alkohol droga do nikąd
Dzieci maltretowane i molestowane.


   
VIII. Wykaz literatury pomocniczej .

M.Simm, E.Węgrzyn – Jonek  - Budowanie szkolnego programu profilaktyki.
E.Kosińska                               -  Zasady kontynuowania szkolnego programu
                                                     profilaktyki „Mądrze i skutecznie”
K.Wojcieszczak                       -  Szkolny  program profilaktyki „Wygrać życie”
B.G.Paziowie                           -  Szkolny program profilaktyki  „Szkoła, która
                                                     ochrania”
R.Knez, W.M.Słonina             -   Saper, czyli jak rozminować agresję / program
                                                     profilaktyczno-wychowawczy/
N.Grochowska,                        -   Lekcje wychowawcze. Ćwiczenia dla uczniów
E.Sadowska                                  kl.IVa, kl.IV b,kl. V, kl. VI.